ኣብ ሞት ኩላትና ጽምዋ ኢና ዘለና።

ሞት ማዕጾ ውላድካ ክኹሕኩሕ ከሎ፡ መን ምሳኻ ደው ኢሉ ዘሎ ይመስለካ?

ኣብ ሞት ኩላትና ጽምዋ ኢና። ናብ ሞት እውን ከይተረፈ ግን ብዙሓት ፍጹም በይኖም እዮም። ከምኡ’ውን ምስቶም ኣብ መሕወዪ ክንክን ዘለዉ ህጻናት ክትነብር ከለኻ፡ ቅድሚ ሓደ መዓልቲ ነቲ ቆልዓ ዘይምምላስካ ብዙሕ ንህይወትካ ኣብ ሓደጋ ዘእቱ ኩነታት ክገጥሞ ይኽእል።

ምናልባት ንሓደ ሕሙም ድሕሪ ምትንሳኦም ወይ ሞት ምስ ረኣዩ ዲብሪፍ ዝግበረሎም ወይ እንተወሓደ ካልኦት ዘዘራርቡ ሰብ ሞያ ክንክን ጥዕና ምቕናእ ንዓይ ንእሽቶይ ክኸውን ይኽእል እዩ። ከምዚ ዓይነት ቅድመ-ምድላዋት ምህላዉ ሕጉስ እየ ብርግጽ ድማ ኩሉ ልበይ ይምነየሎም።

ከም ሞት ናይ ገዛእ ርእስኻ ውላድ ዝኣመሰለ መሪር ነገር ሒዝካ ምሉእ ብምሉእ በይንኻ ምስ እትኸውን ዘጋጥመካ ጽምዋ ግን ክግለጽ ዘይክእል እዩ። ንሕና ወለዲ፡ ሓካይም ከይተረፉ ሳሕቲ ክገጥምዎ ዘለዎም ኩነታት ክንሕዞ ትጽቢት ይግበር። ንሕና ዳግማይ ንትንስእ፡ ንሕክምን ንሰግርን። ክሳብ ሓደ መዓልቲ ዝውዳእን ዝኾነ ቅልጽም ወለዲ ነቲ ቆልዓ ካብቲ ናይ መወዳእታ ጉዕዞ ንድሕሪት ክመልሶ ዘይክእልን እዩ።

ሞት ኦስካር ወደይ ብዘይምቾት ምስ ቀረበ፡ ብዛዕባ እዚ ዝፈልጦ ኣዝዩ ውሑድ ምዃኑ ተረዳእኩ። ሞት ኩሉ ግዜ ከም ልኡም ንፋስ ተሃዊኹ ከም ዘይኣቱ ንምርዳእ እኹል ጉግል ገይረ ነይረ። ብዝበለጸ መንገዲ ምእንቲ ክንሕግዞ ድማ ንዝኸፍአ ምድላው ኣድላዪ ምዃኑ ቀልጢፉ ተረድኣኒ።

ኣብታ ናይ መወዳእታ ዓመት ህይወቱ፡ ካብቲ ልሙድ ኣብ መወዳእታ ምዕራፍ ዝያዳ ቃንዛ፡ ምፍሳስ ደም፡ ምንቅጥቃጥን ምውቃዕ ምጥሓስን ከጋጥሞ ስለዘለዎ፡ ኣነን ቢፒኤታቱን ድማ ነቲ ሓላፍነት በይንና ክንተርፍ ምዃኑን ኣዝየ ፈሪሐ ነይረ። ኣብ ዝሓለፈ ዓመታት፡ ኦስካር ምስ ካብ ኣርባዕተ ክሳብ ሽዱሽተ ብውሽጢ ሰራውር ዝውሰዳ ፓምፕታት ዝተኣሳሰር ኮይኑ፡ ኣነ ከም ኣደ ቀንዲ ሓላፍነት ዝነበርኩሉ ኮይኑ፡ ኣብ መወዳእታ ምዕራፍ ህይወት መድሃኒት ምሃብ ግን ካብዚ ኣዝዩ ዝተፈልየ ዕማም እዩ ነይሩ።

ንዓይ ኣዝዩ ከቢድ ከም ዝኸውን፡ ኩላትና ኣብ ገዛና ዝመርሓናን ዝሕግዘናን ሰብ ከም ዘድልየና ፈሊጠ። እቲ ናይ ኦስካር ድንቂ ሓኪም ህጻናት፡ ዘይከኣል ናይ ሰዓትን ፈረቓን ጉዕዞ እዩ ነይሩ። ርሑቕ ስለ ዝነበረ ዘይከኣል ኣይኮነን (ኣብ ኖርወይ ካብ ሆስፒታል ኣዝዩ ርሒቑ ምንባር ልሙድ እዩ)፣ ወደይ ግን ከም ብዙሓት ካልኦት ብኸቢድ ዝሓመሙ ህጻናት ምግዓዝ ኣይተጻወረን። መጓዓዝያ ኣዝዩ ስለ ዝጎድኦ ሓይሉ ኣጥፊእዎ። ጸዓት ኣብ ምሕንጣጥ፡ ኣብ ገጹ ንጹህ ኣየር ክስምዖ ወይ ዓው ኢሉ ክስሕቕን ተወሳኺ ሓደ ግዜ ጥራይ ክድውልን ከውዕሎ ይመርጽ።

ምስ ተራ ህይወት ዝነብሩ ሰባት፡ ምስቶም ንባዕሎም ኣብ ቀረባ ርሕቀት ናይ ህጻናት መሕወዪ ክንክን ዘየጋጠሞም ፖለቲከኛታትን ሰብ ሞያን ክዛረብ ከለኹ፡ መብዛሕትኦም ሰባት ደቆም ክሞቱ ከለዉ ወለዲ በይኖም ከም ዘይኮኑ ከም ንቡር ከም ዝወስድዎ ብቐጻሊ ይረኽቦ። ድሕሪኡ ግን ሕቶይ፡ ብሓቂ መን ክሕግዘና ይኽእል ይመስለካ? መን እዩ ነቲ ህጻን ከድልዮ ዝኽእል ሓያልን ብውሽጢ ሰራውር ዝውሃብን መድሃኒታት ክእዝዘሉ? ሞት ሳሕቲ ኣብ ሰዓታት ስራሕ ስለዘጋጥም መን 24 ሰዓት ኣብ ድሉው ክኸውን እዩ? ብዛዕባ ምርጫታት ክትዛረብ ከለኻ፡ ብሓቂ ካብ ምንታይ ክንመርጽ ኣለና ትብል?

እቲ ዝደለኹዎ ነገር እንተሃልዩ፡ ክልቴና ውሕስነት ክስምዓና ንዓይን ንኦስካርን ብኢድና ክሕዘና ዝኽእል ሰብ ጥራይ’ዩ ነይሩ። ኣነን ሰራሕተኛታትናን ዳግማይ ደው ዘይብል ኣዝዩ ዘሕዝን ቃንዛ ወይ ምፍሳስ ደም ክንስከሞ ከምዘይብልና ክፈልጥ ነይሩኒ። እቲ ድሮ ኣብ ህይወቱ ገለ ጽቡቕ ህሞታት ከስተማቕር ዝምርኮሰሉ ዝነበረ ሞርፊን፡ ናብ ገዛና መጺኡ ባዕሉ ክዕዘብ ዝኽእል ሰብ ይውሰደሉ ከም ዝነበረ ክፈልጥ ነይሩኒ። እቲ ዝተዋህበ ፍርዲ ፈጺሙ ኣብ ሕቶ ምልክት ክኣቱ ከም ዘይክእል ክንፈልጥ ነይሩና። ሞርፊን ወይ ካልእ ብውሽጢ ሰራውር ዝውሰድ መድሃኒት ብሰላም ሞት ክገጥሞ ክኽእል ከሎ ኣይኮነን።

እቲ ዝደለኹዎ ነገር እንተሃልዩ፡ ክልቴና ውሕስነት ክስምዓና ንዓይን ንኦስካርን ብኢድና ክሕዘና ዝኽእል ሰብ ጥራይ’ዩ ነይሩ።

ኣነ ጽቡቕ ዕድልና ነጊሮም ኣለዉ። ኣቕድም ኣቢሉ። ኣብዚ፡ ኦስካር ቅድሚ ምሟቱ ሒደት ሰሙናት፡ ምስ ሓደ ንዓበይቲ ዝኸውን ናይ መሕወዪ ክንክን ጉጅለ ከመይ ከም ዝተኣሳሰርና እገልጽ። ንሞትን ንኹሎም ኣካላዊ ብጾታን ኣጸቢቓ ዝፈልጥ ጋንታ። ናብ ገዛና ዝመጹ ክልተ ሰብ ሞያ ነቲ ኩነታት ብቐጻሊ ዝግምግሙ፡ ክፍለይን ኩሉ ሕቶታት ሰራሕተኛታትን፡ ጭንቀትን ፍርሕን ኣብ ምሉእ ናይ መወዳእታ መዓልቲ ኦስካር ዋላ እኳ ዝኽፈል ናይ ቤት ጽሕፈት ሰዓቶም ካብ 8-15 እንተኾነ 24 ሰዓታት ሞባይል ዝነበሮም እዮም። 

እዚኦም እንተዘይህልዉ እቲ ዝፈትዎ ውላደይ ኣብ ዕንክሊል ቃንዛ፡ ማይክሎነስን ምሕንፋጽን ምሞተ ነይሩ። ከምኡ’ውን በዚ ተሓታቲ ክኸውን ካብ ምግዳደይ ክሓዊ ዝኽእል ኣይመስለንን።

ስለዚ፡ እትውስኑ ክቡራት: ብመትከል ንህጻናት ዝኸውን ሆስፒስ ኣይንቃወምን ኢና። ወለዲ ነዞም ዘስካሕክሑ ተመኩሮታት በይኖም ክገጥምዎ ንቃወም። ወለዲ ኣብ ምሉእ ናይ ውላዶም ናይ ምሕዋይ ግዜ፡ ሰዓታት ይኹን፡ ሰሙናት፡ ኣዋርሕ ወይ ዓመታት ብሰብ ሞያ ክኽበቡ ይግባእ ኢልና ንሓስብ። ከምኡ’ውን ኣዝዩ ኣብዚ ቀረባ እዋን፡ 24 ሰዓታት ናይ ሕክምና ክእለት ምርካብ የድልየና። ምኽንያቱ ሞት 24/7 ነገር ስለዝኾነ ደቅና ህይወቶም ኣብ ዝነብሩሉ ሓገዝ የድልየና እዩ። 

ስለዚ ንናይ ህጻናት መሕወዪ ክንክን ጋንታታት ገንዘብ ክትምድቡን ክእለት ናይቶም ሞያውያን ማሕበረሰባት ብሃገራዊ መርበብ ክእለት ኣቢሉ ናብ ኮሙናት ከም ዝበጽሕ ከተረጋግጹን የድልየና። 
ሽዑ ናይ ህጻናት ሆስፒስ እዚ ካልኣይ ኣብ ቦትኡ ምስ ዝህሉ ኣብ ከባቢ ክርስቲያንሳንድ ንዝርከቡ ስድራቤታት ቦነስ ክኸውን ይኽእል።